verhalen uit de praktijk.

De afgelopen jaren is de aandacht voor begrenzen, het aangeven van grenzen en grensoverschrijdend gedrag, enorm gestegen. En ook vanuit een goede balans tussen werk en privé gaat het gesprek vaak over goed begrenzen. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Eigenlijk begint dit bij het herkennen van je eigen grenzen. En leren hoe jouw lichaam of brein aangeeft dat je een grens nadert. Laten we beginnen bij het herkennen van grenzen. Dat vraagt allereerst om meer zicht op welke grenzen er eigenlijk zijn. Vaak is er veel aandacht voor grenzen over afstand en nabijheid of over werkbelasting. Maar er zijn veel meer type grenzen te herkennen zoals je hieronder ziet. Grenzen zijn “regels” die we stellen voor ons eigen persoonlijke comfort.

Met ingehouden adem zit ik aan tafel. Het is 3 januari en met vrienden proosten we op het nieuwe jaar. En natuurlijk komt al snel het onderwerp van goede voornemens voorbij. We zijn met een aantal vrienden allemaal eind veertig, begin vijftig. Ook onze kinderen sluiten aan. Drie twintigers, een dertiger en onze benjamin van 15. Om beurten vertelt iemand welke goede voornemens hij of zij meeneemt het nieuwe jaar in. Natuurlijk zijn er ook die er niet meer aan beginnen. Het lukt toch niet. En opeens zegt een van mijn beste vrienden: “nou ik heb besloten dat ik het niet meer doe. Nu is het echt klaar!!! Nee echt het is klaar…"

‘Een enthousiaste nieuwe teamleider, vertelde ons zijn dilemma. Nou ja nieuw, hij werkt er al 7 jaar en heeft al meerdere teams geleid. Hij staat bekend als een fijne leidinggevende die dingen voor elkaar krijgt. Maar teamleider worden van dit team, dat was toch wel andere koek. Dit team was 4 jaar geleden in het leven geroepen om alles wat decentraal op afdelingen gebeurde centraal onder te brengen. Zodat er meer slagkracht kwam en de her en der zittende professionals voortaan van elkaars kennis gebruik konden maken. Maar dat is tot op heden niet gelukt. Er is veel gedoe in het team. De teamleden zijn ontevreden, de organisatie is ontevreden, de directie ziet er nog wel brood in maar niet zoals het nu gaat! En nu is hij gevraagd om het team op de rit te krijgen. Maar ja, omdat al 3 teamleiders voor hem zich hierop hebben stukgebeten, wil hij niet de dupe worden van dit team.'

Ja daar zakt mijn broek van af’, zei een coachee. Het ging erover dat hij zich ergerde aan collega’s die materialen kapot maken. ‘Ze letten nergens op!’ Hoe vaak lopen we niet tegen ergernis aan op de werkvloer?  Mensen die “ja” zeggen maar “nee” doen. Of collega’s die alleen aangeven wat er niet goed gaat. Of het niet op mails reageren. Onbegrijpelijke acties doen. Frustrerend? Je bent niet enige die daar last van heeft. Ergernis gaat onder je huid zitten. Kan zelfs leiden tot conflicten. Volgens het CBS melden zich jaarlijks zo’n 100.000 mensen ziek als gevolg van gedoe op het werk. Dat is niet niks.

Tijdje terug mochten we met een team aan de slag, een groot team, van ruim 25 man. Hoe meer mensen om een klus mee te klaren, hoe beter, maar het ‘samen’ werken wordt wel steeds uitdagender. Want hoe blijf je bij elkaar aangehaakt, hoe zorg je dat je met één mond spreekt naar andere afdelingen en hoe neem je met zovelen besluiten. Dat soort dingen worden gewoon lastiger met meer. Goed dat ze daar hulp bij inschakelden. In een van de sessies onderzochten ze ‘hoe gaan we als team nu eigenlijk om met de besluiten die we als groep moeten nemen’. We gebruikten daar LEGO® Serious Play bij als hulpmiddel. Al bouwende kwamen ze tot besef dat ze heel vaak OK zeiden, terwijl het helemaal niet oké was!

Laatst waren we bij een team waar een veel gehoorde discussie gaande was. ‘Thuiswerken versus het werken op kantoor’. Er waren collega’s die het liefst 80-100% op kantoor wilden werken. En collega’s die helemaal niet op kantoor wilden werken. Ze hadden allerlei afspraken gemaakt om tot een compromis te komen. Met als resultaat dat de één alsnog alleen op kantoor zat en de ánder zich nog meer onder druk voelde staan om naar kantoor te gaan. Hierop volgden nog meer verwijten en via het recht van de sterkste (of het hoger management) proberen een beleid af te gaan dwingen. Kortom alleen maar verliezers.

Onlangs had een van ons de sportieve schoenen aangetrokken en besloten deel te nemen aan een groepsles op de sportschool. Al snel werd duidelijk dat een aantal deelnemers de instructeur al kende van een andere les. Dit was overigens heel anders van aard dan deze sportles. Er waren er ook die heel specifiek hadden gekozen voor deze les. En dan had je de binnenlopers zoals ik. Geen idee wat het programma is, maar de les was op een gunstige tijd. Op een zeker moment besloot de instructeur iets te gaan doen wat blijkbaar niet gebruikelijk was. Een aantal vonden dat gelijk al niet zo prettig, maar de instructeur vroeg hen om even geduld te hebben en mee te doen. Het zou heel waardevol zijn, beloofde zij. Maar naarmate het langer duurde werd de weerstand ertegen voelbaar. Ik zag tweetallen met elkaar fluisteren, er werden hier en daar wat sarcastische opmerkingen gemaakt, er werd gelachen en niet door iedereen serieus meegedaan. Totdat iemand zei: ‘Ja hier kom ik niet voor...

Het klinkt misschien gek uit onze mond, maar een coach lost het nooit op! Een coach heeft daarvoor de kennis niet, de ervaring niet, de bevoegdheid niet én de verantwoordelijkheid niet. Maar wie of wat dan wel?

Ken je dat? Je bent met elkaar in gesprek over hoe een bepaalde taak op te pakken. Een van je collega's heeft een duidelijke mening over hoe het aan te pakken. Jij ziet daar echter wel wat nadelen in. Maar het heeft eigenlijk geen zin om het te zeggen. Deze persoon is erg vasthoudend aan zijn eigen ideeën. Iemand anders doet een poging, wat rigoureus van tafel wordt geschoven. Dus je besluit om ook maar niks te zeggen. Of je doet wel een poging, maar niemand valt je bij. Terwijl toen je de anderen 1-op-1 sprak ze het wel met je eens waren…

Je ziet een kans, een nieuwe mogelijkheid, waardoor jullie veel makkelijker een lastige taak kunnen uitvoeren. De toekomst en hoe het anders kan geven je daadkracht. Je wil GAAAAAAAN!!! Vol enthousiasme vertel je anderen over je idee. En dan begint het. Je ziet een aantal collega’s opveren. Maar er zijn er weer twee die achterover gaan leunen. Je weet al wat er komen gaat. Het zijn weer die zeurpieten van die afdeling. Altijd staan ze klaar met hun kritiek en redenen waarom iets waarschijnlijk niet lukt. Gek word je ervan. De moed zakt in je schoenen. Daar gaan we weer.

Stel je voor het is maandagochtend en het afdelingsoverleg is het eerste wat in je agenda opdoemt. Start 9:00 uur, je haast je naar de ruimte, nadat je je ook al gehaast hebt van de metro naar kantoor. Alles zat tegen vanmorgen, maar je wilt echt niet te laat komen. Je loopt de ruimte in en deze is nog leeg. Je checkt je agenda of je wel in de juiste ruimte zit. Ja dat is zo…hmmm. Je besluit koffie te tappen en te gaan zitten. Ondertussen zie je op je telefoon dat het 9:05 is. Je checkt je mail of het overleg misschien verplaatst is.

Ken je dat: dat jij altijd degene bent die als eerste antwoord geeft? Alle lastige klussen altijd weer op jouw bord belanden? Dat jij altijd degene bent waardoorheen gepraat wordt. Of dat jouw mening eigenlijk snel opzij wordt geschoven. Of dat je bij de gedachte aan het overleg van morgenochtend alweer een naar onderbuikgevoel krijgt. Al deze voorbeelden zijn alarmbellen om naar te luisteren. Maar wat vertellen je ze dan?