Ken je dat? Je bent met elkaar in gesprek over hoe een bepaalde taak op te pakken. Een van je collega's heeft een duidelijke mening over hoe het aan te pakken. Jij ziet daar echter wel wat nadelen in. Maar het heeft eigenlijk geen zin om het te zeggen. Deze persoon is erg vasthoudend aan zijn eigen ideeën. Iemand anders doet een poging, wat rigoureus van tafel wordt geschoven. Dus je besluit om ook maar niks te zeggen. Of je doet wel een poging, maar niemand valt je bij. Terwijl toen je de anderen 1-op-1 sprak ze het wel met je eens waren…
Wat hier ontbreekt is ‘vrijmoedig spreken’. Zo noemden de Grieken dat ooit, Parrèsia. Goede woordkeuze omdat er vrij in zit, vrij mogen spreken. Zeggen wat je denkt. Maar ook moed. En dat heb je zeker nodig als je wilt zeggen wat je echt denkt. Want dat is vaak nog zo makkelijk niet.
Ook al ben je extravert, ook al heb je een directieve communicatiestijl, ben je nog zo eerlijk, met het hart op de tong… We zijn van jongs af aan getraind ons ons sociaal te gedragen. Je niet eerlijk uit te spreken. Denk aan gezegdes als een ‘leugentje om bestwil’, ‘je tong afbijten’, ‘op je handen zitten’, ‘je woorden inslikken’, ‘niet buiten je boekje gaan’.
Tuurlijk, zodra we ons veilig voelen, op ons gemak, onder vertrouwden zijn, zullen we ons makkelijker gaan uitspreken. (Hoewel het ook daar lastig kan zijn omdat je iemand niet wilt kwetsen). Maar zou het niet op momenten, waarop je niet vertrouwd bent met elkaar, verrekte handig zijn om te zeggen wat je denkt. ^Omdat er dan meer informatie op tafel komt om het juiste besluit te nemen. ^Omdat er dan niet maar op 1 manier naar iets gekeken wordt. ^Omdat onuitgesproken zaken dan niet onderwater gaan zitten broeien. ^Omdat we elkaar zo beter leren kennen. Kortom voordelen te over. Het helpt uiteindelijk om samen de taak beter, sneller en fijner uit te voeren.
Hoe krijg je dat voor elkaar? Hoe neem je verantwoordelijkheid om te zeggen wat je wilt zeggen, zonder de ander te kwetsen, zonder de kans om uitgesloten te worden, zonder te dominant te zijn, of niet respectvol. Waar we ervoor kiezen niets te zeggen, communiceren we vaak wel. Alleen dan op een andere manier. Wat je dan krijgt is: inslikken wat je wilt zeggen, maar wel de volgende vergadering afzeggen. Erover roddelen met collega’s. Een cynisch grapje maken. Niet meer meedoen met de brainstorm. De boel vertragen door te opperen er eerst nog eens goed over na te denken. Niet meer naar op borrels of teamuitjes gaan. Via de leidinggevende praten. Over ‘men’ praten in plaats van ik. We doen het allemaal wel eens.
Eerlijk is eerlijk. Je over datgene wat je dwars zit uitspreken zou zomaar eens kunnen zorgen dat de emotie hoog oploopt bij jezelf, of de ander. Dat er ruzie ontstaat. Maar de vraag is: is dat zo en moet dat zo. Rumi zei het mooi:
“Raise your words, not voice. It’s the rain that grows flowers, not thunder”….
Vrijmoedig spreken vraagt niet om scherpe of harde uitspraken of om het verkondigen van een waarheid. Vrijmoedig spreken vraagt juist om het te zeggen dat je nog twijfelt, beide kanten van een situatie ziet, in het midden staat, jij iets anders wilt. Te delen wat in je omgaat zonder daarbij anderen te beschuldigen, wanneer je nog zoekend bent en nog geen conclusie hebt getrokken. Dat nodigt anderen uit dit ook te doen. Maar dat is niet wat we gewend zijn. We willen allemaal graag als daadkrachtig worden gezien en daarbij hoort stevige taal en klare antwoorden. Maar dat past niet iedereen en sterker nog alleen daarmee komen we er niet. We hebben het nodig de nuance aan te brengen. Durven uitspreken dat het lastig is, spreken over verlangens. Je hoeft het antwoord niet te weten. Begin met spreken en nodig anderen uit.
Een stem is een krachtig iets, het kan licht schijnen op iets wat in het donker gehouden wordt, het kan de manier waarop mensen denken veranderen, wat weer de manier waarop mensen zich gedragen kan veranderen, maar het kan niets doen als je je mond houdt.
We zijn benieuwd naar wat jouw ervaringen hiermee zijn.
Reactie plaatsen
Reacties